De wereld van speculatieve poëzie is een kleine maar zeer interessante. Het is een gebied dat dient als een samenkomst van twee andere werelden: speculatieve fictie en poëzie. Beide gebieden zijn groot en kennen een lange geschiedenis.
Het lijkt soms paradoxaal. De wetenschapper en de dichter staan tegenover elkaar, polariteit tot en met: het koude rationele tegenover het warme emotionele. Maar klopt dit beeld wel? Hebben deze twee gebieden toch niet een aantal dingen gemeenschappelijk? Als je deze gedichten leest zul je al snel merken dat er zeker iets uniek is aan speculatieve gedichten.
Speculatieve poëzie bevindt zich een beetje tussen die twee werelden, en wordt daarom vaak over het hoofd gezien of niet serieus genomen. De “mainstream” dichters zijn wat argwanend tegenover de SFF dichters, omdat ze van de sci-fi kant komen, en de speculatieve wereld heeft nooit echt een affiniteit gehad voor gedichten. Nochtans schreven heel wat van de grootste namen poëzie (Gene Wolfe, Roger Zelazny, Joe Haldeman, Ursula K. Le Guin, James Blish, Jane Yolen, en dergelijke) en publiceerden de voornaamste sci-fi magazines sinds oudsher ook poëzie .
Als we terugkijken in ons literair verleden vinden we speculatieve poëzie overal terug. De epiek van Gilgamesh, de oude Griekse dichters en hun werelden van goden die invloed hebben op de levens van gewone mensen, het verhaal van Beowulf, het archetype van Arthur, het post-apocalyptisch gedicht “Darkness” van Lord Byron, de gedichten van Edgar Allen Poe… het mag vanzelf spreken dat speculatieve poëzie al heel lang bestaat.
Toch duurde het tot 1978 voor er een organisatie werd opgericht ter bevordering van het genre van speculatieve poëzie. De toenmalige Science Fiction Poetry Association (nu Science Fiction and Fantasy Poetry Association), of SFPA in het kort, werd opgericht samen met verschillende prijzen voor speculatieve gedichten en dichtbundels.
Wat begon als een zeer Amerikaanse organisatie is ondertussen uitgegroeid tot een internationaal netwerk (ja, ook Belgen en Nederlanders) van mensen die dezelfde passie delen. Dichters, lezers, uitgevers en sympathisanten verzamelen zich online en op evenementen om hun liefde voor speculatieve poëzie te delen.
Vooral de laatste jaren is de SFPA in populariteit geëxplodeerd en dit reflecteert zich in de kwaliteit van publicaties. Nog nooit was het gebied zo divers en vol variatie. Multiculturalisme, feminisme, en alternatieven zijn volop te vinden in de speculatieve gedichten van vandaag.
Heel wat van de voornaamste magazines van science fiction en fantasy publiceren nog steeds poëzie. In Speculatief hoop ik wat aandacht te vestigen op de voornaamste stemmen in de wereld van speculatieve poëzie van vandaag.
© 2022 Goran Lowie
Goran Lowie
Goran Lowie is een ace/aro leerkracht Niet-Confessionele Zedenleer in het plattelandse Diksmuide. In zijn verwoede pogingen om aan zijn halfdode geboortedorp te ontsnappen is hij uiteindelijk bij speculatieve fictie en gedichten beland. Hij betreurde het gebrek aan aandacht voor de internationale speculatieve kunsten in de lage landen zodanig dat hij besloot om dit magazine op te richten.
Zijn echte obsessie met het genre begon met de overgelijkbare werken van Ursula K. Le Guin, en zijn hart bleef daar voor eeuwig. Andere favoriete auteurs zijn o.a. Patricia A. McKillip, Mary Soon Lee, John Wiswell, Robert Silverberg en Italo Calvino. Je kan hem vinden op Twitter @GoranLowie, waar hij vooral in het Engels tweet over vanalles en nog wat, maar vooral eigenlijk dingen die niet het tweeten waard zijn.
Be First to Comment